Đỗ trọng là một loại thảo dược Đông Y quý hiếm được dùng trong rất nhiều bài thuốc cổ và ứng dụng cho đến tận ngày nay. Với những công dụng của mình, Đỗ trọng được ví như “cứu tinh” dành cho tuổi già.
Đỗ trọng là loại thảo dược như thế nào?
Đỗ trọng có tên khoa học là Eucommia ulmoides, là một loại thực vật, thảo dược được sử dụng rất nhiều trong Y học cổ truyền. Theo Đông Y, Đỗ trọng là một cây thân gỗ, sống lâu năm, gần như không mùi và có vị hơi đắng.
Đỗ trọng chứa nhiều loại thành phần hóa học khác nhau như lignans, iridoids, phenolics, steroid, flavonoid và các hợp chất khác. Nhờ đó, nó có một số đặc tính dược lý như chống oxy hóa, chống viêm, chống dị ứng, kháng khuẩn, chống ung thư, chống lão hóa, bảo vệ tim mạch và các đặc tính bảo vệ thần kinh. Có lẽ chính vì vậy mà Đỗ trọng xuất hiện trọng rất nhiều bài thuốc quý từ xa xưa đến nay.
Các công dụng của Đỗ trọng đối với sức khỏe
Vì là một vị thuốc tốt nên Đỗ trọng đã được rất nhiều nền y học cổ truyền và hiện đại nghiên cứu kỹ lưỡng về thành phần hoạt chất cũng như công dụng, chức năng. Theo các kết quả đã được kiểm chứng, Đỗ trọng được khẳng định có khả năng mang lại những công dụng sức khỏe sau:
Bảo vệ hệ tim mạch
Trong y học cổ truyền, Đỗ trọng được coi là một loại thảo dược bổ sung chính cho bệnh nhân tim. Chiết xuất vỏ cây Đỗ trọng là một thành phần tích cực được sử dụng cho các bài thuốc hạ huyết áp. Hợp chất lignan trong Đỗ trọng có thể cải thiện khả năng tái tạo mạch máu và giảm huyết áp động mạch trung bình. Cụ thể, vị thuốc này mang lại những lợi ích cho hệ tim mạch như sau:
– Hạ huyết áp trên hệ thần kinh phó giao cảm.
– Ngăn ngừa sự tái phát lại chứng tăng huyết áp.
– Chống tăng lipid máu.
– Giảm nồng độ chất béo trung tính trong huyết tương.
Chống oxy hóa
Các hợp chất chống oxy hóa từ cây Đỗ trọng làm giảm mức độ của các gốc tự do và cải thiện tình trạng bệnh do stress oxy hóa. Đặc tính chống oxy hóa mạnh của EU đã được chứng minh trong các nghiên cứu khoa học. Cụ thể, các chất chiết xuất từ Đỗ trọng mang lại những công dụng sức khỏe sau:
– Làm tăng hoạt động của hồng cầu, superoxide dismutase, catalase và glutathione peroxidase và làm giảm nồng độ của hydrogen peroxide và lipid peroxide trong hồng cầu, gan và thận.
– Làm tăng chất superoxide dismutase (SOD) có lợi cho bệnh tiểu đường.
– Làm tăng mức độ của các enzym chống oxy hóa khác trong máu để trung hòa các gốc tự do.
Phenolic và flavonoid trong loại dược liệu này đóng góp đáng kể vào các hoạt động oxy hóa. Chúng phản ứng một cách an toàn với các gốc tự do bằng cách hiến tặng một nguyên tử hydro và chấm dứt phản ứng dây chuyền trước khi các cơ quan quan trọng bị tổn thương
Ngoài ra, các hợp chất aucubin của Đỗ trọng đã được chứng minh là có tác dụng bảo vệ chống lại các gốc tự do gây ra bởi bức xạ UV.
Kháng khuẩn, kháng virus và chống viêm
Đỗ trọng đã được báo cáo là có tác dụng ức chế sự phát triển của vi khuẩn và giảm tiết các cytokine tiền viêm trong một vài nghiên cứu. Chiết xuất ethanol của nó ở liều lượng 0,1 và 1,0 mg / mL 95% (v/v) được báo cáo là có tác dụng kháng khuẩn và kháng nấm. Hơn nữa, vị thuốc này đã được báo cáo rằng có khả năng làm giảm sự bài tiết của các cytokine tiền viêm.
Hiệu ứng chống vi khuẩn
Các nghiên cứu trước đây đã chỉ ra rằng Đỗ trọng có đặc tính chống vi khuẩn và chống hội chứng chuyển hóa. Cả chiết xuất lá và bột lá Đỗ trọng đều ức chế rõ rệt trọng lượng cơ thể và mô mỡ trắng . Tác dụng chống vi khuẩn của lá Đỗ trọng có liên quan đến các hợp chất khác nhau như axit geniposidic, asperuloside và axit chlorogenic.
Tác dụng bảo vệ thần kinh
Chiết xuất vỏ thân của Đỗ trọng thể hiện đặc tính ức chế acetylcholinesterase in vitro và tác dụng bảo vệ thần kinh chống lại protein beta-amyloid. Nó cũng ức chế 30-70% độc tính tế bào và hiệu quả của các dấu ấn sinh học oxy hóa. Chiết xuất vỏ thân của loại thảo dược này cho thấy hoạt tính bảo vệ cao hơn chống lại rối loạn chức năng trí nhớ ở liều 10–20 mg / kg.
Điều hòa trao đổi chất và xương
Eucommia chiết xuất trong Đỗ trọng có thể được sử dụng để kiểm soát bệnh loãng xương. Điều này là do chiết xuất Eucommia tham gia tích cực vào các cơ chế khởi tạo nguyên bào xương, tăng cường quá trình tạo xương, giảm hủy cốt bào, và do đó ngăn ngừa quá trình tiêu xương. Tổng số glycoside từ hạt Eucommia ulmoides (TGEUS) đã được chứng minh là cải thiện mật độ xương và sức mạnh xương đùi.
Các sản phẩm chiết xuất từ vỏ cây Đỗ trọng được báo cáo là rất mạnh trong việc giải phóng chất tiết hormone tăng trưởng. Tăng tín hiệu của thụ thể estrogen alpha làm tăng sự phát triển của xương bằng cách cải thiện tính toàn vẹn của tế bào trong quá trình stress oxy hóa. Do đó, chiết xuất Đỗ trọng có thể được thiết lập như một yếu tố điều trị loãng xương.
Nhờ những đặc tính đó, Đỗ trọng được áp dụng rất nhiều trong các bài thuốc về xương khớp như chữa đau lưng, mỏi gối, đau thần kinh tọa, thần kinh liên sườn, thoát vị đĩa đệm.
Tăng cường sinh lý nam – nữ
Đỗ trọng được báo cáo là có các đặc tính của phytoestrogen và androgen. Vỏ cây Đỗ trọng có chứa isoflavonoid, có đặc tính giống như estrogen, liên kết với các thụ thể estrogen của con người. Từ đó, vị thuốc này cho thấy tác dụng tăng cường nội tiết tố và phytoandrogenic hai phương thức.
Các thụ thể androgen đóng một vai trò quan trọng trong sinh lý nam và nữ. Cụ thể là phát triển cơ xương, mật độ xương và ham muốn tình dục. Các nghiên cứu đã tìm ra một hình thức kết hợp các thụ thể steroid sinh dục, hormone sinh dục và chất tăng lipidic được phân lập Đỗ trọng. Chúng được chứng minh rằng có khả năng tối ưu các hoạt động của hormone sinh dục trong cơ thể.
Tác dụng bảo vệ gan
Nghiên cứu được thực hiện và cho kết quả rằng: chiết xuất vỏ cây Đỗ trọng làm giảm đáng kể sự tích tụ lipid ở gan, tăng cường hoạt động của enzym lysosome, làm giảm nhu cầu gấp protein (vốn là sự suy giảm do stress).
Một số tác dụng khác của Đỗ trọng
Ngoài những công dụng đã được nghiên cứu khoa học ở trên, Đỗ trọng trong y học cổ truyền còn có tác dụng trong các bài thuốc chữa động thai, liệt dương do thận hư, vô sinh, hiếm muộn làm đẹp da, dưỡng đen, dày tóc.
Tại sao nói Đỗ trọng là vị thuốc cứu tinh của tuổi già?
Từ những công dụng trên của Đỗ trọng, chúng ta có thể dễ dàng nhận thấy vị thuốc này rất tốt cho người cao tuổi. Đối với người cao tuổi, Đỗ trọng sẽ là một loại thực phẩm chức năng dùng hằng ngày để chữa có chứng bệnh về xương khớp, huyết áp, tim mạch, cũng như hỗ trợ điều trị các bệnh mãn tính, khó chữa như tiểu đường, gan, thận.
Là một vị thuốc Đông y lành tính, Đỗ trọng không gây nhiều tác dụng phụ cho người cao tuổi vốn có sức khỏe yếu. Điều quan trọng là người dùng biết rõ cách uống, định lượng uống mỗi ngày theo hướng dẫn của chuyên gia, bác sĩ để đạt hiệu quả tốt nhất.
Tóm lại, thật không ngoa khi nói Đỗ trọng là vị thuốc cứu tính của tuổi già trên nhiều phương diện khác nhau. Nếu bạn cũng đang tìm một giải pháp sức khỏe an toàn, hiệu quả cho bố mẹ, ông bà thì hãy tìm hiểu ngay về loại thảo dược này.
